Pracownia USG i Dopplera

USG Dopplera to badanie służące do jak najwcześniejszego wykrywania nawet drobnych schorzeń tętnic i żył, które w konsekwencji mogą prowadzić do udaru mózgu, zawału serca czy zatorowości płucnej.

Jest to możliwe dzięki badaniu ultrasonograficznemu wykorzystującemu tzw. efekt Dopplera. Wysłana przez specjalną głowicę fala ultradźwiękowa przemierza ciało, następnie odbija się od ośrodka będącego w ruchu (np. od płynącej krwi) i powraca do głowicy. Głowica połączona jest przewodem z aparatem ultrasonograficznym, który rejestruje zmiany częstotliwości fali ultradźwiękowej odbitej od płynącej krwi i przedstawia to na monitorze.

Lekarz wykonujący USG Dopplera widzi, gdzie krew płynie wolniej, a gdzie szybciej, gdzie może się cofać, bo np. nie domykają się zastawki żylne. Przystawka dopplerowska do aparatu USG umożliwia zmierzenie przepływu krwi przez naczynia, co daje pojęcie o przekroju i wydolności badanych tętnic i żył. Badanie wykorzystuje się też do oceny ukrwienia niektórych narządów oraz wykrywania guzów nowotworowych, bo większość z nich jest silnie ukrwiona.

Do dopplera nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Tylko na badanie wątroby i tętnic nerkowych należy przyjść na czczo. Nie ma ograniczeń wiekowych (robi się je nawet małym dzieciom) i można je powtarzać wielokrotnie. Jest też nieinwazyjne i bezbolesne, nie wymaga więc znieczulenia. W gabinecie odsłania się badaną część ciała i kładzie się na leżance. Lekarz nakłada na skórę specjalny żel, który ułatwia przenikanie fali ultradźwiękowej i przesuwanie głowicy. Następnie przykłada głowicę aparatu USG i wodzi nią, obserwując obraz na ekranie monitora. Po wstępnej ocenie wyglądu naczyń zaczyna się część dopplerowska, czyli badanie przepływu krwi.

Choć badanie dopplerowskie podobne jest do zwykłego USG, dodatkowo towarzyszy mu efekt dźwiękowy - przetworzony komputerowo szum krwi przepływającej przez naczynia. Dla lekarza zakłócenia w tym szumie są dodatkową informacją. Wynik dostajemy od razu. Lekarz opisuje w nim wszelkie zmiany, ich umiejscowienie i wygląd. W zależności od typu urządzenia do opisu może być dołączony wykres lub barwny rysunek.

Co się bada podczas USG Dopplera:

• Tętnice szyjne. Aparat rejestruje prędkość przepływu krwi w tętnicach i pozwala ustalić miejsca, w których doszło do zmian miażdżycowych.
• Tętnice podobojczykowe. Od ich drożności zależy ukrwienie naszych rąk. Gdy tętnice są zwężone, dłonie mogą nam np. drętwieć.
• Serce. Badanie dopplerowskie łączy się często z tzw. echem serca. Jest wtedy nieocenione w wykrywaniu wad zastawkowych.
• Narządy jamy brzusznej (wątrobę, śledzionę, trzustkę i nerki). Badanie pomaga wykryć m.in. ich uszkodzenia, niedokrwienie, zmiany zapalne.
• Narządy płciowe. Pozwala wykryć niektóre przyczyny zaburzeń wzwodu. Ujawnia żylaki powrózka nasiennego, które mogą być powodem niepłodności.
• Nogi. W tętnicach szuka się zwężeń i miejsc niedrożnych, które mogą być przyczyną złego ukrwienia stóp. Badając żyły, zwraca się uwagę m.in. na stan zastawek (ich niedomykanie to przyczyna żylaków).
• Guzy. Ocenia się przepływ krwi w węzłach chłonnych, różnicuje guzy wątroby pod kątem ich zezłośliwienia. Wśród wielu guzków tarczycy można wykryć te, które wymagają biopsji.